I. Postanowienia ogólne
1 – Odznaka Krajoznawcza, zwana dalej odznaką, ustanowiona została przez Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze.
2 – Celem odznaki jest popularyzacja walorów krajoznawczych Polski i zachęcenie do ich systematycznego poznawania.
3 – PTTK sprawuje nadzór nad jej zdobywaniem za pośrednictwem Komisji Krajoznawczej Zarządu Głównego.
4 – Odznaka posiada następujące rodzaje i stopnie:
Regionalna Odznaka Krajoznawcza (R.O.K.)
- stopień brązowy
- stopień srebrny
Odznaka Krajoznawcza Polski (O.K.P.)
- stopień brązowy
- stopień srebrny
- stopień złoty
- stopień złoty z szafirem
5 – Odznakę zdobywa się w kolejności rodzajów i stopni. Warunkiem zdobycia odznaki w danym rodzaju i stopniu jest zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów krajoznawczych.
6 – Obiekty zaliczone do zdobywania kolejnych stopni w danym rodzaju odznaki nie mogą być zaliczone do zdobywania stopni wyższych.
II. Warunki zdobywania odznaki
7 – Odznakę można zdobywać po ukończeniu 10 roku życia.
8 – Odznakę zdobywa się w czasie dowolnego rodzaju wycieczek, np. pieszych, kolarskich, motorowych.
9 – Regionalną Odznakę Krajoznawczą (R.O.K.) zdobywa się zwiedzając obiekty krajoznawcze wybrane wg uznania zdobywającego (nie muszą to być obiekty wymienione w Kanonie Krajoznawczym Polski).
Warunki zdobywania Regionalnej Odznaki Krajoznawczej (R.O.K.)
| Warunki | Stopień Brązowy | Stopień Srebrny |
| Ogólna liczba zwiedzonych obiektów | 20 | 40 |
| w tym co najmniej: | ||
| zabytków architektury | 4 | 8 |
| muzeów, izb regionalnych | 1 | 3 |
| miejsc pamięci narodowej | 2 | 4 |
| rezerwatów przyrody | 1 | 2 |
| parków zabytkowych | 1 | 2 |
| parków krajobrazowych | 1 | 2 |
| Czas zdobywania nie dłuższy | 3 lata | 5 lat |
10 – R.O.K. stopnia brązowego należy zdobyć:
- w czasie nie dłuższym niż 3 lata, licząc od daty pierwszej wycieczki,
- zwiedzając obiekty krajoznawcze w liczbie określonej w tabeli 1 położone w promieniu do 40 km od miejsca zamieszkania,
- posiadanie odznaki regionalnej w dowolnym stopniu (z okolic miejsca zamieszkania zdobywającego) ustanowionej przez terenowe jednostki PTTK uprawnia do otrzymania R.O.K. w stopniu brązowym.
11 – R.O.K. stopnia srebrnego należy zdobyć:
- w czasie nie dłuższym niż 5 lat, licząc od daty pierwszej wycieczki na ten stopień odznaki,
- zwiedzając obiekty krajoznawcze w liczbie określonej w tabeli 1 położone na obszarze województwa związanego z miejscem zamieszkania. W przypadku zamieszkiwania w miejscowości położonej przy granicy województw można zwiedzać obiekty krajoznawcze położone w województwie sąsiednim w odległości do 40 km od miejsca zamieszkania.
- osoby z niepełnosprawnością nie mają ograniczeń czasowych w zdobywaniu obydwóch stopni R.O.K.
Warunki zdobywania Odznaki Krajoznawczej Polski (O.K.P.)
| Warunki | Stopień Brązowy | Stopień Srebrny | Stopień Złoty |
| Najciekawsze miasta | 2 | 3 | 5 |
| Parki Narodowe | 2 | 4 | 7 |
| Zabytki (a) | 20 | 30 | 60 |
| Muzea (b) | 10 | 20 | 40 |
| inne obiekty krajoznawcze (c) | 10 | 20 | 40 |
12 – Odznakę Krajoznawczą Polski (O.K.P.) zdobywa się zwiedzając obiekty w liczbie określonej w tabeli 2.
13 – Zdobywający K.P. w stopniu brązowym zobowiązany jest zdobyć R.O.K. w stopniu srebrnym.
14 – Obiekty, które należy zwiedzić w czasie wycieczek zaliczanych do O.K.P., podane są w Kanonie Krajoznawczym Polski.
15 – Stopień złoty z szafirem uzyskuje się po zwiedzeniu wszystkich wymienionych w Kanonie Krajoznawczym Polski parków narodowych, muzeów, zabytków i innych obiektów krajoznawczych.
16 – Nowo utworzone parki narodowe i obiekty wpisane na listę światowego dziedzictwa automatycznie wchodzą w skład obiektów tworzących Kanon Krajoznawczy Polski, a ich zwiedzenie jest obowiązkowe po 2 latach od ustanowienia lub wpisania na listę.
17 – Przy zdobywaniu O.K.P. – wszystkich stopni – nie ma ograniczeń czasowych.
III. Weryfikacja
18 – Formalną podstawą weryfikacji odznaki jest krajoznawcza kronika wycieczek prowadzona przez zdobywającego. Forma takiej kroniki wycieczek może być dowolna. Powinna być prowadzona w sposób chronologiczny i zawierać:
-
- daty odbycia wycieczek,
- krótkie opisy krajoznawcze zwiedzanych obiektów,
- potwierdzenia zwiedzenia obiektów.
Dopuszcza się elektroniczną wersję kroniki z zapisem na płycie CDR lub DVDR.
19 – Potwierdzeniem zwiedzenia danego obiektu może być pieczątka, bilet wstępu, fotografia, imienny podpis (organizatora wycieczki, przewodnika, przodownika itp. – obecnych podczas wycieczki).
20 – Regionalną Odznakę Krajoznawczą przyznają uprawnione zespoły weryfikacyjne przy oddziałach PTTK. Ich wykaz znajduje się w załączniku do niniejszego regulaminu. R.O.K. przyznają także wyjątkowo członkowie Centralnego Zespołu Weryfikacyjnego przy Komisji Krajoznawczej ZG PTTK (w przypadku, gdy przy danym oddziale PTTK lub w pobliżu nie ma zespołu weryfikacyjnego).
21 – Odznakę Krajoznawczą Polski przyznaje Komisja Krajoznawcza ZG PTTK (Centralny Zespół Weryfikacyjny).
22 – Przed złożeniem kroniki wycieczek do wglądu w uprawnionej do przyznania danego stopnia odznaki jednostce PTTK, kronika ta winna być zweryfikowana przez instruktora krajoznawstwa:
- Regionu – dla R.O.K.,
- Polski lub Zasłużonego Instruktora Krajoznawstwa – dla O.K.P.
Instruktor Krajoznawstwa potwierdza rzetelność odbytych wycieczek oraz zgodność zwiedzanych obiektów z wymogami regulaminu odznaki.
23 – Do wykupienia i noszenia R.O.K. i O.K.P. poszczególnych stopni uprawnia dyplomik – legitymacja.
IV. Przepisy końcowe
24 – Regulamin został zatwierdzony przez Prezydium Zarządu Głównego PTTK w dniu 18 grudnia 1992 r. (Uchwała nr 179/92) i wszedł w życie z dniem 26 lutego 1993 r. Regulamin poprawiono w 1999 r. Znowelizowana w 2004 r. wersja regulaminu obowiązuje od 1 września 2004 r.
25 – Osoby, które rozpoczęły zdobywanie kolejnego stopnia i rodzaju danej odznaki, przed wprowadzeniem w życie niniejszego regulaminu mogą ukończyć go wg poprzedniej wersji regulaminu. Każdy następny wyższy stopień Odznaki zdobywa się już wg zaktualizowanego regulaminu.
