BK03

Doczekaliśmy się nareszcie wszyscy trzeciego numeru "Biuletynu kolekcjonerskiego" a w nim kolejną porcję informacji. Do Opola w dalszym ciągu wpływają ankiety na temat kolekcjonerstwa a zawarta w nich deklaracja działalności wraz z danymi personalnymi stanowią podstawę wpisu do Klubu "4K". Uzyskano łącznie 170 odpowiedzi, natomiast chęć działania wyraziło 66 osób i tyle we wrześniu 1996 r. jest członków powstającego Klubu "4K". Oczekuję w sprawie uprawomocnienia działalności klubu propozycji od samych zainteresowanych w postaci projektu statutu lub regulaminu działalności a także własnych oczekiwań dotyczących klubu. W tym numerze biuletynu trochę miejsca przeznaczono dla głosów kolekcjonerów w ramach tzw. "Wolnej trybuny kolekcjonerów". Chciałbym w dalszym ciągu uzyskiwać opinie na różnorodne tematy z dziedziny kolekcjonerstwa, ale także porady praktyczne dotyczące kolekcjonerstwa, informacje o planowanych imprezach, relacje z nich, ciekawe propozycje a nawet ogłoszenia o wymianach eksponatów do kolekcji itp., itd. a w biuletynie znajdzie się miejsce na ich opublikowanie. Od ilości nadsyłanych materiałów zależeć będzie częstotliwość wydawania biuletynu.

Korespondencyjna forma konsultacji nad regulaminami odznak kolekcjonerskich rozpoczęła działalność "Korespondencyjnego Klubu Kolekcjonerów Krajoznawców", czyli w skrócie "4K". Najbardziej aktywnych członków klubu będziemy "wykorzystywać" w ramach Zespołu do Spraw Kolekcjonerskich przy Komisji Krajoznawczej ZG PTTK, który kontynuuje działalność dawnej Podkomisji Kolekcjonerstwa Krajoznawczego.

Proszę o jakiekolwiek uwagi dotyczące kolekcjonerstwa krajoznawczego w PTTK lub przynajmniej o drobne informacje na widokówce, w celu utrzymywania korespondencyjnych kontaktów klubowych.

Komisja Krajoznawcza ZG PTTK zadecydowała, że redagowany społecznie biuletyn kolekcjonerski, będzie powielany przez ZG PTTK a rozsyłany z Opola w zaadresowanych do siebie przez samych zainteresowanych kopertach ze znaczkami, które proszę dostarczać na adres wymieniony poniżej. Z krajoznawczym i kolekcjonerskim pozdrowieniem:

Ruch kolekcjonerski ma wysoce użyteczne społecznie, kulturotwórcze znaczenie. Nadrzędną jego przesłanką jest zabezpieczenie przed zagładą i zapomnieniem przedmiotów kultury materialnej oraz związanych z obyczajowością. Prawidłowo gromadzone zbiory mają też przydatność naukową, umożliwiają dokumentację, badanie i upowszechnienie wiedzy.

Działalność kolekcjonerska wpływa na rozwój intelektualny, wzbogaca osobistą wiedzę, pobudza wyobraźnię aktywizuje twórczo inspirując podejmowanie opracowań związanych z różnymi przedmiotami i z bogatą problematyką. Kolekcjonerstwo daje osobiste zadowolenie oraz umożliwia zagospodarowanie czasu wolnego w sposób interesujący i pożyteczny. Niejednokrotnie też udział w ruchu kolekcjonerskim stanowi rekompensatę wobec wyobcowania ze środowiska i ułatwia więź z grupami społecznymi; ponadto wydatnie wspiera rehabilitację zdrowotną, aktywizuje też młodzież w zakresie przyswajania wiadomości przydatnych w nauczaniu. Na takich też w zasadzie przesłankach opiera się kolekcjonerstwo w PTTK tyle, że traktuje się je specjalistycznie określając jako: kolekcjonerstwo krajoznawcze. Owa specjalistyka polega - w skrócie - na takim gromadzeniu zbiorów, aby umożliwiały one poznanie tematu związanego z jakąś dziedziną wiedzy o kraju ( o regionie, problemie, ludziach itd. ). Oto tok działalności kolekcjonerskiej: od gromadzenia popularnych pamiątek z uczestnictwa w wycieczkach i innych imprezach - do tworzenia wyspecjalizowanych kolekcji różnych przedmiotów i ich opracowania; następna faza to wykorzystanie zbiorów w popularyzacji krajoznawstwa i w dokumentacji krajoznawczych treści; a wreszcie zabezpieczenia zbiorów aby się nie rozproszyły. Istnieją więc w działalności kolekcjonerskiej dwa nurty: popularny, łatwiejszy w praktyce, o potencjalnych walorach rozwojowych, który służy krzewieniu zainteresowań krajem ojczystym i nurt pogłębiony o kierunkach badawczych i twórczych. Efekty kolekcjonerstwa krajoznawczego są wymierne. Dzięki zamiłowaniu naszych kolegów, pogłębionym czynnikami emocjonalnymi i wspartymi określoną wiedzą, odnalezione zostały i oddane w służbę społeczną róże przedmioty. Odkryto je nieraz podczas turystycznych wypraw i penetracji terenu, niejednokrotnie wśród rupieci, w składach makulatury i złomu, albo przejęto lub wykupiono od nie znających merytorycznej wartości rzeczy posiadaczy. Trafiały się przedmioty cenne, ale przeważnie tzw. drobiazgi, lecz jakże liczące się w krajoznawczym zbiorze i wzbogacające wiedzę o regionie, zagadnieniu, dziejach - o kulturze. Jakieś zapomniane ilustracje: fotografie, pocztówki stały się źródłem służącym do poznania obiektu, który uległ zniszczeniu lub znacznym przemianom, do poznania szczegółów stroju, obyczajów, epizodów historii ojczystej ... Stare prymitywne narzędzie dało świadectwo sposobu i rodzaju pracy, a jakiś inny przedmiot - sposobu życia, co jest przecież cząstką regionu, a więc i kraju. Jakiś pisany dokument, odznaka, błaha pamiątka przypomniały o treści działalności określonej grupy społecznej, organizacji - często ogniwa naszego Towarzystwa ... Odpowiednio opracowane zbiory krajoznawcze służą do upoglądowienia wykładów i prelekcji, do wystroju lokali klubów, biur i schronisk, do prac inwentaryzacyjnych, badawczych i autorskich, do urządzania pokazów i wystaw towarzyszących m.in. imprezom turystyczno - krajoznawczym lub organizacyjnym PTTK (np. na CZAK). Osobno trzeba wymienia wystawy ukazujące dorobek kolekcjonerski w Towarzystwie a eksponowane w Płocku, w Łodzi, wielokrotnie w Warszawie, Lublinie, Krakowie i innych miastach. Najwyższą rangę w kulturotwórczej roli kolekcjonerstwa mają ekspozycje stałe. Kolekcjonerzy - krajoznawcy przyczynili się do utworzenia w PTTK kilkudziesięciu muzeów i izb regionalnych, etnograficznych, biograficznych, pamięci narodowej itp., a także zasilili zbiory: Biblioteki Narodowej w Warszawie, Muzeum Sztuki Medalierskiej we Wrocławiu, Muzeum Sportu i Turystyki w Łodzi, Muzeum Blachy Turystycznej w Poznaniu oraz zbiory pamiątek i działalności naszego Towarzystwa w różnych miastach oraz wiele innych. Nie zapominamy - w 90 rocznicę utworzenia Towarzystwa - o szczytnych tradycjach tego ruchu, o jego twórcach jak m.in.: Tytus Chałubiński - działacz Towarzystwa Tatrzańskiego, a zwłaszcza Zygmunt Gloger - pierwszy prezes Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, Aleksander Janowski - ojciec krajoznawstwa, Leopold Węgrzynowicz - przewodniczący kół krajoznawczych młodzieży szkolnej PTK. Dzięki takim działaczom - kolekcjonerom utworzono w okresie międzywojennym 26 muzeów i kilkadziesiąt mniejszych ekspozycji stałych. Niektóre z nich stały się zaczątkiem muzeów regionalnych i państwowych. Cały zaś ten ruch przyczynił się do krzewienia znajomości kraju i uczuć patriotycznych.

Tak przedstawione kolekcjonerstwo jest ważką częścią warsztatu działacza turysty - krajoznawcy i liczy się w dorobku osobistym lub zespołowym: indywidualnego członka PTTK, koła, oddziału, klubu lub komisji, pracowni regionalnej, placówki muzealnej PTTK itd., a wreszcie w dorobku ogólnospołecznym. I taki właśnie rodzaj kolekcjonerstwa jest fragmentem tradycyjnej działalności programowej naszego Towarzystwa: zostało to współcześnie uznane przez Kongresy Krajoznawstwa w Płocku (w 1980 r.) i Opolu (w 1990 r.) oraz zatwierdzone przez Zarząd Główny PTTK, a realizowane przez Komisję Krajoznawczą ZG PTTK - Podkomisję Kolekcjonerstwa Krajoznawczego, obecnie Zespół do Spraw Kolekcjonerskich, stanowiąc wkład w kulturotwórczą działalność społeczną.

Gromadzenie pocztówek wymaga dużego zasobu wiadomości z różnych dziedzin i poznania tajników warsztatu kolekcjonera. Dużą pomocą w tym zakresie służy zbieraczom czasopismo "Filokartysta" ukazujące się co kwartał. Pism to wydawane jest w pięknej szacie graficznej. Artykuły ujęte są w przystępną i ciekawa formę, zawierają informacje praktyczne i ciekawostki. W treści podawane są też adresy kolekcjonerów poszukujących pocztówek o różnej tematyce i posiadających je do wymiany. Zamieszczane są również ogłoszenia o imprezach, aukcjch, książkach itp.

"Filokartystę" można kupić w większych antykwariatach i księgarniach. Można też zaprenumerować, a także nabyć poszczególne numery, w Redakcji: Korporacja Polonia, 00-451 Warszawa, ul. Rozbrat 6 lokal 10. Telefon 629-99-44.

Ważna jest nie tyle liczba przedmiotów w zbiorze ale odpowiedni ich układ, zaopatrzenie w informację, uwypuklenie określonej tematyki.

Szczególnie cenne jest kolekcjonerstwo wynikające z osobistego udziału zbieracza w imprezach turystyczno- krajoznawczych, w zwiedzaniu terenu i różnych obiektów oraz z uczestnictwa w działalności organizacyjnej PTTK.

Przy gromadzeniu zbiorów potrzebna bywa pomoc specjalistów. Są to: pracownicy naukowi uczelni i muzeów oraz fachowych stowarzyszeń, a także zaawansowani, długoletni kolekcjonerzy. Ponadto niezbędna jest literatura fachowa.

Cieszę się , że zaliczono mnie do klubu kolekcjonerów. Nie rozumiem dlaczego w nazwie 4K. Chyba zbyteczny symbol. Mam nadzieję, że w nowych regulaminach uwzględniono nowe techniki umożliwiające w bardzo szybki sposób powiększanie zbiorów w pamięci komputerowej lub na dyskietkach. Uważam, że w tym wypadku zaliczyć można tylko zbiory źródłowe na podstawie których dane do komputera wprowadzono. Owszem komputer jest bardzo przydatny do uporządkowania i archiwizacji zbiorów. Mam nadzieję, że gdy odzyska się dokumentację z poprzedniej Podkomisji Kolekcjonerstwa Krajoznawczego to wiele informacji o dotychczas zakwalifikowanych zbiorach się uporządkuje. Uprzednio jako autorzy Henryk + Maria Hadasz zarejestrowano następujące zbiory (ilość wg obecnego stanu):

Żona Maria zmarła w 1993 r. Z obecną żoną powiększono zbiory i obecnie jako wspólne zbiory Henryk + Teresa Hadasz, oprócz ww. posiadamy następujące zbiory:

- 6. przeźrocza krajoznawcze oraz z imprez (Polska, Niemcy, Czechosłowacja) uporządkowane wg systematyki gatunków, krain lub imprez latami (około 65 tyś. sztuk), - w tym zestawy udźwiękowione około 2,5 tyś. sztuk,

Nieuporządkowane zbiory to: - skały i skamieliny (ok. 200), - proporczyki (ok. 400), - medale otrzymane na imprezach lub jako wyróżnienie (40), - dyplomy z imprez lub jako wyróżnienia (około 200). Znaczki rajdowe, dyplomy, odznaczenia, medale otrzymaliśmy osobiście.

Przeźrocza uporządkowane przechowywane są w magazynkach lub w pudełkach opisanych, a te w szufladkach, a te znów w dużych regałach szafy. Znaczki i widokówki są umieszczone na wkładkach formatu A4 w odpowiednich segregatorach. Trudności są w uporządkowaniu proporczyków i dyplomów, ze względu na różne rozmiary.

Deklaruję chęć działania w klubie "4K" i chętnie nawiążę kontakt z osobami o podobnych zainteresowaniach. Interesują mnie głównie odznaki związane z PTTK (imprezy turystyczne, odznaki regionalne, funkcyjne, turystyki kwalifikowanej itp.), za które oferuję w zamian: również odznaki w ilości około 1000 sztuk, proporczyki i plakietki związane z PTTK, literaturę (książki, mapy, czasopisma) krajoznawczą.

Na łamach "biuletynu kolekcjonerskiego" wdzięczny będę za poruszenie tematów związanych z :

Już ponad 40 lat jestem działaczem PTTK i każda pozytywna inicjatywa podjęta dla wzmocnienia i ożywienia naszego Towarzystwa bardzo mnie cieszy. Za tą niewątpliwie piękną kolekcjonerską działalność jaką Kolega z powodzeniem prowadzi należą się Koledze słowa uznania i podziękowania. Ziemia Opolska i samo miasto Opole z którego Kolega kieruje pracami bardzo mnie urzekły podczas wędrówek i udziału w różnych imprezach. Nigdy nie zapomnę roku 1970 kiedy to, po przejściu ponad 200 km trasy na Górze Św. Anny wraz z Heniem Tomkiewiczem pomagaliśmy Kol. Jurkowi Stemplewskiemu i innym w organizacji zakończenia XVIII Centralnego Rajdu Pieszego p.n. "Szlakami Miast Piastowskich" i III Zlotu Młodzieży Szkolnej p.n. "Poznajmy piękno ludowej Ojczyzny". Przygotowaliśmy wspaniałe dekoracje w amfiteatrze, ognisko itp. Wykonane prace zniszczyła nam straszna burza jaka przeszła w nocy nad Górą Św. Anny. Rankiem wykonaliśmy wszystko ponownie i impreza była udana. Wydarzenia te publikowała "Trybuna Opolska" nr 257 z dnia 17.09.1970 r. w artykule pt. "Klawo było!". Nawiązując do naszego "Biuletynu"- uważam, że w kolejnych numerach na pierwszej lub ostatniej stronie należy zamieszczać zdjęcie i krótki opis ciekawego obiektu i miejscowości.

Nazwisko Imię	Miejscowość	Kolekcjonuje	Wyróżnienie
Ajdacki Paweł	Otwock	Ma,Np,Do	.
Bracław Sławomir	Lublin	-	.
Czapiga Jolanta	Warszawa	Ks,Nu	.
Czernicki Józef	Międzygórze	Od,Wi,Ks	.
Czerny Jacek	Rzeszów	-	.
Głaz Włodzimierz	Międzygórze	Wi,Nu,Zp	.
Hadasz Henryk	Kędzierzyn-Koźle	Sl,Ks,Od,Wi,Sk,Pr	P,E
Hormański Adam	Lubawka	Ks,Od,Re,Ma,Zd	.
Kaftan Halina	Opoczno	-	.
Kałuża Zygmunt	Rzeszów	Ks,Fi,Wi,Od,Ro	P,E,J
Kamysz Franciszek	Opole	Ks	.
Kołodziejczyk Irena	Świdnik	Od	P,E,J
Kołodziejczyk Mieczysław	Świdnik	Od	P,E,J
Kempiński Czesław	Jaworzno	-	.
Kończewski Krzysztof	Pi3ł	Od,Sp,Ex	.
Koprowski Czesław	Międzygórze	Ka	.
Kosakowska Janina	Łomża	Pr	.
Kowalski Andrzej	Warszawa	Od,Wi	.
Kowalski Wojciech	Lublin	Od,Ks,Wi,Nh	P,E,J
Krzewiński Stanisław	Bielsko-Biała	-	.
Kwaczyński Jerzy	Żyrardów	Pl,Zd,Zp,Ks,Me	.
Maler Katarzyna	Głubczyce	Re,Ks,Ma,Zd	.
Małecki Bolesław	Wrocław	-	.
Maniecki Waldemar	Bielsko-Biała	Od,Fi	.
Matyja Zdzisław	Bieruń Nowy	Od,Ks,Ma	.
Mazurski Krzysztof R.	Wrocław	Ks,Ma,Pa	.
Melułowicz Joanna	Głubczyce	Re	.
Michalczyk Tadeusz	Sopot	Od	.
Paciej Henryk	Opole	Od,Ks,Ma	P,
Papierski Mieczysław	Prudnik	Od,Pr	.
Paprot Kazimierz	Nowa Dęba	-	.
Pawlik Jerzy	Katowice	-	.
Piechowiak Bogdan	Wągrowiec	Wi,Zd	.
Piegza Janina	Międzygórze	Fi,Ks,Od	.
Popielarz Kazimierz	Zgorzelec	-	.
Prabucki Krystian	Lubań	Ma,Ks,Zd	.
Przybylski Włodzimierz	Łódź	Od,Re	.
Pszczyński Korneliusz	Opole	-	.
Romanowski Piotr	Ostrowiec Świętokrzyski	Ks,Ma	.
Rosłan Krzysztof	Wrocław	Ks,Ma	.
Rzeźniowiecki Zdzisław	Jelenia Góra	-	.
Smoter Władysław	Braszowice		.
Sobkowicz Barbara	Kalisz	Ks	.
Stańczyk Krzysztof	Warszawa	-	.
Stopikowski Henryk	Grudziądz	Ex	P,E
Szepiel Adam	Białystok	Ks,Od,Ma,Re	.
Sznapka Michał W.	Lubliniec	Od	.
Tokarski Mieczysław	Włodawa	Od,Re	.
Tomaszewski Antoni	Warka	Od	.
Turowiecki Jerzy	Gdańsk-Oliwa	Od	.
Wacowska Janina	Będzin	Ks,Wi	.
Wechowski Lesław	Białystok	-	.
Wesołek Kazimierz	Środa Wlkp.	Re,Pl	.
Węgrzynowski Janusz	Przemyśl	Od,Pl,Np	.
Wijas-Grochalska Elżbieta	Opole	-	.
Witkowska Jadwiga	Olsztyn	Ks,Wi	.
Wojtczak Barbara	Łódź	Od,Wi,Pl,Me	P,P,E
Woliński Edward	Lubartów	Od,Pr	.
Wyszkowska Hanna	Lublin	Od,Ks,Wi,Fi	P,
Wyszkowski Marek	Lublin	Od,Ks,Wi,Me	P,E,J
Zawiślak Ryszard	Rzeszów	Od,Ks,Nu,Me	.
Zdunek Józef	Krotoszyn	Fi,Nu,Pl,Ex	.
Zieliński Jan	Szczecin	-	.
Zwierzyna Ryszard	Lubawka	Od,Pr,Pl,Ks	.

Od	41	odznaki krajoznawcze
Ks	37	książki, przewodniki, foldery, wydawnictwa
Wi	20	widokówki, pocztówki
Ma	17	mapy
Pl	9	plakietki
Re	9	regionalne
Fi	9	znaczki pocztowe
Pr	7	proporczyki
Nu	6	numizmaty
Zd	6	stare zdjęcia
Me	5	medale
Ex	4	ekslibrisy
Sk	4	skały
Np	3	nalepki, kapsle
Pi	2	pieczątki
He	2	herby
Nh	1	nalepki hotelowe
Ka	1	kalendarze
Do	1	dokumenty
Sp	1	piosenki
Lb	1	bajki ludowe
Lp	1	pieśni ludowe
Ls	1	stroje ludowe
Sl	1	przeźrocza
Po	1	porcelana
Pa	1	pamiątki
Or	1	odznaczenia
Ko	1	kartki świąteczne
Zp	1	przedmioty zabytkowe
Ro	1	obrazki religijne

P	10	Plakietka Zbiorów Krajoznawczych
E	8	Ekslibris Krajoznawcy Bibliofila
J	5	Juror Imprez Kolekcjonerskich

"Biuletyn kolekcjonerski" wydawany dla członków "4K" - Korespondencyjnego Klubu Kolekcjonerów Krajoznawców - przez Komisję Krajoznawczą Zarządu Głównego PTTK