Nr 12/2004

Inna forma popularyzacji ekslibrisów

Kolekcjonowanie ekslibrisów to, jak można zauważyć w ostatnim czasie, zajęcie głównie osób starszych. Co prawda, ludzie ci są zainteresowani wystawami, więc chętnie udostępniają swoje zbiory, by inni mogli je podziwiać w salonach wystawowych. Szkoda tylko, że odbywa się to najczęściej w dużych miastach, do których niekiedy, nawet najbardziej zagorzałym miłośnikom znaków książki nie udaje się dotrzeć ze względu na odległość, koszty przejazdu itp.

Oprócz tego, w otoczeniu ogarniętych pasją zbieractwa kolekcjonerów, brakuje często młodych – gotowych kontynuować dzieło swych ojców czy dziadków.

W obliczu takiej sytuacji kolekcjonerzy niejednokrotnie decydują się na przekazanie zbiorów bibliotekom lub muzeum. Eksponowanie małej grafiki w tych miejscach jest całkowicie uzasadnione, bowiem właśnie tam spotykają się twórcy, miłośnicy sztuki, itp.

Jednak, co osobiście zaobserwowałem, młodzież bywa tu rzadko. Niekiedy tylko towarzyszy rodzicom lub nauczycielom.

Zatem, w trosce o zainteresowanie młodych ludzi znakiem książki, postanowiłem wykorzystać inną formę popularyzacji, a mianowicie dotrzeć bezpośrednio do miejsc, gdzie młodzież spędza stosunkowo dużo czasu, to jest do szkół. Patrząc z perspektywy czasu, myślę, że była to trafna decyzja. Jedną z form popularyzacji, którą zaproponowałem, było tworzenie minigalerii ekslibrisu. Okazało się, iż spotkała się ona z dużym zainteresowaniem zarówno ze strony uczniów, jak i nauczycieli oraz dyrekcji placówek oświatowych. Obecnie w Grudziądzu funkcjonują już cztery galerie szkolne: w Zespole Szkół Ekonomicznych, w V Liceum Ogólnokształcącym, Gimnazjum nr 7 i w Zespole Szkół Gastronomiczno-Odzieżowych. Oprócz tego stałe wystawy ekslibrisów z mojej kolekcji można oglądać w MAŁEJ GALERII EKSLIBRISU przy Klubie „Centrum” Spółdzielni Mieszkaniowej oraz okresowo w Bursie Szkół Średnich i Bibliotece Miejskiej.

Inna formą popularyzacji są prelekcje wygłaszane w szkołach na godzinach wychowawczych w ramach spotkań z ciekawymi ludźmi. Właśnie wtedy okazuje się, że wiedza młodzieży na temat ekslibrisu jest znikoma. Trzeba zaczynać od wyjaśnienia słowa „EX LIBRIS”, następnie przedstawić historię powstawania znaku książki, wspomnieć o technikach tworzenia i rodzaju znaków, by wreszcie zakończyć informacją o ich przeznaczeniu dawniej i dziś. Podczas tych spotkań zawsze dysponuję bogatym materiałem ilustracyjnym (między innymi słuchacze otrzymują kilka reprodukcji znaków o tematyce związanej z architekturą Grudziądza). Uczniowie słuchają z uwagą, zadają dodatkowe pytania, co świadczy o zainteresowaniu tą problematyką. W niektórych szkołach są organizowane konkursy na ekslibris biblioteki szkolnej (np. w Gimnazjum nr 7), w innych opracowuje się stronę internetową poświęconą galerii szkolnej, systematycznie aktualizowaną przy zmianie ekspozycji (V Liceum Ogólnokształcące).

Na zakończenie chciałbym wspomnieć o III Liceum Ogólnokształcącym, gdzie również dotarłem z ekslibrisami. Od tej pory nauczyciela plastyki, pani Klara Stolp, uczy swoich podopiecznych wykonywania ekslibrisów w różnych technikach graficznych i często organizuje wystawy tych pięknych dzieł małej grafiki. Uczniowie opracowują też bardzo ciekawe tematycznie teki ekslibrisów. W Bursie szkolnej zorganizowano (przy mojej pomocy) Ogólnopolski Konkurs na Ekslibris.

Wierzę, że przedstawione przeze mnie wyżej formy popularyzacji znajdą wielu naśladowców i wspólnie uda się nam stworzyć nowe pokolenie twórców oraz kolekcjonerów.

Henryk Stopikowski
Grudziądz

Powrót